Ouders krijgen tijdens oudergesprekken vaak te horen hoe hun kind heeft gescoord op de Cito-toets of een methodegebonden toets. Maar wat betekenen die scores precies? En waarom zijn er eigenlijk twee verschillende soorten toetsen?
In deze blog leggen we duidelijk uit wat het verschil is tussen de Cito-toets en methodegebonden toetsen, hoe scholen ze gebruiken en wat jij als ouder met de resultaten kunt doen.
Wat is een Cito-toets?
De Cito-toets (tegenwoordig vaak onderdeel van het Leerlingvolgsysteem) is een landelijke, gestandaardiseerde toets.
Dat betekent dat alle leerlingen in Nederland dezelfde toets krijgen, met dezelfde opgaven en dezelfde normering.
De toets meet wat je kind heeft geleerd en begrijpt op landelijk niveau, los van de lesmethode op school.
Cito-toetsen zijn dus bedoeld om te zien hoe een leerling zich ontwikkelt in vergelijking met leeftijdsgenoten.
Voorbeelden van Cito-toetsen:
- Begrijpend lezen
- Rekenen
- Spelling en taalverzorging
- Technisch lezen
Wat is een methodegebonden toets?
Een methodegebonden toets hoort bij de gebruikte lesmethode op school, bijvoorbeeld Taal actief, Pluspunt of Rekentuin.
Deze toetsen meten wat een kind heeft geleerd binnen een specifieke lesperiode of hoofdstuk.
Ze zijn dus vooral bedoeld om te controleren of de lesstof van de afgelopen weken goed begrepen is.
De leerkracht gebruikt deze toetsen om te zien:
- of het kind de uitleg begreep;
- of extra herhaling nodig is;
- of het klaar is voor de volgende stap in de methode.
Voorbeeld:
Na een blok over breuken volgt een methodegebonden toets over dat onderwerp.
De Cito Rekenen-toets meet later of het kind de kennis over breuken ook kan toepassen in andere situaties.
Het belangrijkste verschil in één overzicht
| Kenmerk | Cito-toets | Methodegebonden toets |
|---|---|---|
| Doel | Landelijke vergelijking en voortgang meten | Controleren of de lesstof is begrepen |
| Moment | Twee tot drie keer per jaar | Na elk lesblok of hoofdstuk |
| Inhoud | Onafhankelijk van de methode | Sluit aan bij de gebruikte methode |
| Beoordeling | Landelijke normering (I t/m V of A t/m E) | Beoordeling binnen de school |
| Gebruik | Volgontwikkeling en schooladvies | Evaluatie van de lessen |
| Toetsvorm | Brede kennis- en vaardigheidstoets | Specifieke inhoudstoets |
Kort gezegd:
- Cito = meet wat je kind kan in vergelijking met het landelijk gemiddelde.
- Methodegebonden toets = meet wat je kind heeft geleerd in de klas.
Waarom scholen beide toetsen gebruiken
Scholen combineren beide soorten toetsen om een compleet beeld te krijgen van de ontwikkeling van een kind.
- De methodegebonden toets laat zien hoe de leerling de stof van de methode beheerst.
- De Cito-toets laat zien of de leerling dezelfde kennis kan toepassen in nieuwe situaties.
Zo kan een kind bijvoorbeeld goed scoren op methodegebonden toetsen (de lesstof goed geleerd), maar iets lager op Cito (moeite met toepassen in andere contexten).
Methodegebonden toetsen gebruiken meestal cijfers of percentages.
De leerkracht kijkt naar trends: groeit het kind consistent, of is extra ondersteuning nodig?
Let op: één toets zegt weinig. De ontwikkeling over meerdere meetmomenten is veel belangrijker.
Veelvoorkomende misverstanden
“De Cito bepaalt of mijn kind slim is.”
→ Nee, de Cito meet kennis en vaardigheden, geen intelligentie of talent.
“Mijn kind moet goed scoren op elke Cito-toets.”
→ Niet elk kind piekt tegelijk. Ontwikkeling verloopt in fases.
“Methodegebonden toetsen zijn minder belangrijk.”
→ Ze geven juist waardevolle informatie over het leerproces in de klas.
Wat kun je als ouder doen met de toetsresultaten
- Kijk naar groei, niet naar één score. De trend over meerdere periodes vertelt meer dan één toets.
- Vraag uitleg aan de leerkracht. Wat betekent de score? Waar liggen sterke punten of aandachtspunten?
- Oefen gericht.
Als je weet dat je kind moeite heeft met bijvoorbeeld spelling of begrijpend lezen, kun je dat thuis op een speelse manier oefenen. - Houd het positief. Toetsen zijn bedoeld om te helpen, niet om te vergelijken met anderen.
Wil je thuis oefenen met leuke en effectieve opdrachten die aansluiten bij de schoolstof?
Neem dan een kijkje bij onze oefenboeken. Daar vind je oefenmateriaal per vak en niveau, ideaal als voorbereiding op Cito- of methodegebonden toetsen.
Veelgestelde vragen over Cito- en methodegebonden toetsen
Vrijwel alle basisscholen gebruiken het leerlingvolgsysteem van Cito of een vergelijkbare toets, zoals IEP of Dia.
Geen van beide is belangrijker; ze vullen elkaar aan. De Cito geeft een landelijk beeld, de methodegebonden toets een beeld van de dagelijkse voortgang.
Zeker. Door oefening, groei en begeleiding kan een score stijgen bij de volgende toetsmomenten.
Ja, de eindtoets (zoals Cito, IEP of ROUTE 8) kan het schooladvies bevestigen of ondersteunen, maar de leerkracht beslist uiteindelijk.
